çeviri felsefe-kelam
Hayrefşan Şakar
53 Yorum
, , ,

TANRI YOKSA DEĞER DE YOK -HAMZA TZORTZİS

Hepimiz insan yaşamının nihai değeri olduğunu güçlü bir şekilde hissediyor ve buna inanıyoruz. Ancak sahip olduğumuz bu tartışılmaz duygu ve inancı entelektüel olarak haklı gösterebilir miyiz? İslam teizmi nihai değerimizin doğruluğunu haklı çıkarmak için gerekli entelektüel araçlara sahiptir. Aksine ateizm ise muazzam felsefi sorunlarla karşı karşıyadır. Kısacası ateizm altında, insanlığımızı tanımlayan şeyi rasyonel olarak haklı çıkaramayız. Aşağıda nihai değer anlayışımızın neden Tanrı’nın gözünde mantıklı olduğuna ve ateizmde neden olmadığına dair kısa bir felsefi açıklama var. Sonuç basit: Tanrı yok, değer yok; Tanrıyı bil, değeri bil.

Ateizm gibi felsefi natüralizm de İlahi ve doğaüstü olanı reddeder. Bu nedenle çoğu ateistin felsefi natüralizmi bir dünya görüşü olarak benimsemesi şaşırtıcı değildir. Felsefi natüralizm, evrendeki tüm olayların fiziksel süreçlerle açıklanabileceği görüşüdür. Bu fiziksel süreçler kördür ve akılcı değildir. Felsefi doğa bilimcileri tüm doğaüstü iddiaları reddeder ve bazıları evrenin ‘’dışında’’ bir şey varsa, ona müdahale etmeyeceğini iddia eder. Profesör Richard Dawkins’e göre ateistler felsefi doğa bilimcilerdir. Dawkins’e göre bir ateist “doğal, fiziksel dünyanın ötesinde hiçbir şey olmadığına inanır”. [1] Ancak bazı ateist akademisyenler doğa bilimci değildir. Bu ateistler İlahi olanı inkar etseler de, fiziksel olmayan fenomenlerin varlığını onaylıyorlar. Teistler için bu tür bir ateizm genel anlamda entelektüel olarak daha kolaydır çünkü fiziksel olmayan fenomenleri reddetmezler. Bu bakımdan teizm ile bazı ortak temelleri vardır. Tanrı’nın varlığına karşıt kanıt öne süren veya İlahi olan için güçlü bir kanıtın olmadığını iddia eden çoğu ateistin örtük veya açık bir şekilde felsefi natüralizmi benimsediğini belirtmek gerekir.

Bir insan ve bir kardan adam arasındaki fark nedir? Bu ciddi bir soru. Natüralist bir dünya görüşünü benimseyen birçok ateiste göre, var olan her şey aslında maddenin yeniden düzenlenmesidir ya da en azından kör, bilinçsiz fiziksel süreçlere ve nedenlere dayanmaktadır.

Bu doğruysa o zaman gerçekten önemli mi?

Bir çekiç alıp bir kardan adamı parçalasaydım ve sonra aynısını kendime yapsaydım natüralizme göre gerçek bir fark olmazdı. Kar topakları ve kafatasımın parçaları aynı şeyin yeniden düzenlenmesi olabilirdi: soğuk, cansız madde.

Bu argümana verilen tipik yanıt şu ifadeleri içerir: “duygularımız var”, “canlıyız”, “acı hissediyoruz”, “bir kimliğimiz var” ve “insanız!”. Natüralizme göre, bu tepkiler hâlâ maddenin yeniden düzenlenmesidir veya daha net ifade etmek gerekirse, kişinin beynindeki nörokimyasal olaylardır. Aslında hissettiğimiz, söylediğimiz veya yaptığımız her şey maddenin temel bileşenlerine veya en azından bir tür fiziksel sürece indirgenebilir. Bu nedenle ateist perspektife göre bu duygusallık yanlışlanmıştır. Çünkü hisler, duygular ve hatta değer duygusu dahil her şey sadece maddeye ve soğuk fiziksel süreçlere ve nedenlere dayanır.

Asıl sorumuza geri dönersek; bir insan ile bir kardan adam arasındaki fark nedir? Ateist bakış açısına göre cevap, gerçek bir fark olmadığıdır. Herhangi bir fark sadece bir yanılsamadır – nihai değer ya da amaç yoktur. Her şey maddeye ve fiziksel nedenlere ve süreçlere dayanıyorsa hiçbir şeyin gerçek değeri yoktur. Tabii bazıları önemli olanın yalnızca madde olduğunu söyleyebilir.Bu doğru olsa bile maddenin bir düzenlemesiyle diğeri arasındaki farkı nasıl değerlendirebiliriz? Bir şey ne kadar karmaşıksa onun o kadar değerli olduğu iddia edilebilir mi? Peki bunun neden herhangi bir değeri olsun ki? Unutmayın; ateizme göre hiçbir şey kasıtlı olarak tasarlanmadı veya yaratılmadı. Her şey soğuk, rastgele ve bilinçsiz fiziksel süreçlere ve nedenlere dayanır.

İyi haber şu ki bu bakış açısını benimseyen ateistler, inançlarının rasyonel çıkarımlarını takip etmiyorlar. Öyle olsaydı iç karartıcı olurdu. Varlığımıza nihai değer atfetmelerinin nedeni; Tanrı tarafından yaratılmış olan, doğuştan gelen, Tanrı’yı ve varlığımızın gerçeğini tanımaya eğilimleri olmasıdır.

İslami bir bakış açısından Tanrı, değerimizi kabul etmemiz ve temel ahlaki ve etik gerçekleri tanımamız için içimize doğuştan gelen bir eğilim yerleştirdi. Bu eğilim İslam düşüncesinde fıtrat olarak adlandırılır. Nihai değeri kabul edebilmemizin bir başka nedeni de, Tanrı’nın bizi derin bir amaçla yaratması ve yarattıklarının çoğuna bizi tercih etmesidir. Değerliyiz çünkü bizi yaratan bize değer vermiştir.

“Andolsun, biz insanoğlunu şerefli kıldık… ve onları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık.” [2]

“Rabbimiz! Tüm bunları boş yere yaratmadın.” [3]

İslam iyiye ve hakikati kabul edenlere değer verir. Tanrı’ya itaat eden ve böylece iyilik yapanlar ile meydan okurcasına itaatsizlik eden ve bu suretle kötülük yapanları karşılaştırır:

 ‘’Hiç mümin, fasık gibi olur mu? Bunlar elbette eşit olmazlar.’’ [4]

Natüralizm ahireti ve her türlü İlâhi adaleti reddettiği için, suçluyu ve barışı sağlayan kişiyi aynı son ile ödüllendirir: ölüm. Hepimiz aynı kaderi paylaşıyoruz. Öyleyse Hitler’in ya da Martin Luther King Jr.’ın yaşamının nihai değeri nedir? Eğer sonları aynıysa ateizm bize hangi gerçek değeri verir? Hiçbir şeyi.

Halbuki İslam’da Allah’a ibadet eden ve şefkatli, dürüst, adil, nazik ve bağışlayıcı olanların nihai sonu kötülüklerinde ısrar edenlerin sonundan farklıdır. İyinin meskeni ebedi mutluluktur ve kötülüğün meskeni İlahi yabancılaşmadır. Bu yabancılaşma, Tanrı’nın merhametini ve rehberliğini bilinçli olarak reddetmenin bir sonucudur ve bu durum kaçınılmaz olarak manevi ıstırap ve işkence ile sonuçlanır. Açıkçası İslam bize nihai değer veriyor. Ancak ateizm altında değer, kafamızdaki bir yanılsama dışında rasyonel olarak haklı çıkarılamaz.

Bu argümanın gücüne rağmen bazı ateistler hala itiraz ediyor. İtirazlarından biri şu soruyu içeriyor: Tanrı neden bize nihai değeri veriyor? Cevap basit. Tanrı evreni yaratmış ve onu aşmıştır ve O sınırsız ilme ve hikmete sahiptir. İsimleri arasında El-Alîm (Her şeyi bilen) ve El–Hakîm (Hikmet sahibi) vardır. Bu nedenle O’nun değer verdiği şey evrensel ve nesneldir. Bir başka bakışsa, Tanrı’nın en üst düzeyde mükemmel varlık olduğunu anlamaktır ki bu da O’nun herhangi bir eksiklik ve kusurdan uzak olduğu anlamına gelir. Bu nedenle O’nun değer verdiği şeyin nesnel ve nihai olacağı sonucu çıkar, çünkü bu nesnellik O’nun mükemmelliğinin bir özelliğidir.

Hamza Tzortzis

Bir başka itiraz şunu savunur: Tanrı’nın bize nihai değer verdiğini kabul etsek bile bu, O’nun bakış açısına tâbi olacağı için yine öznel olacaktır. Bu tartışma, öznelliğin ne anlama geldiğinin yanlış anlaşılmasından kaynaklanmalıdır. Bu bir bireyin sınırlı zihni ve/veya duyguları için geçerlidir. Ancak Tanrı’nın bakış açısı sınırsız bir bilgi ve hikmete dayanır. O her şeyi biliyor, biz bilmiyoruz. Klasik alimlerden İbn Kesir, Tanrı’nın külli (bütünsel) hikmet ve ilim sahibi olduğunu belirtir; biz ise sadece onun parçacıklarına sahibiz. Başka bir deyişle: Tanrı resme sahip, bizimse sadece bir pikselimiz var.

George Washington Üniversitesi’nde İslami çalışmalar profesörü olan Seyyed Hossein Nasr; Tanrı’nın yokluğu durumunda -nihayetinde değere atıfta bulunan- insan hakları ve haysiyet kavramının yerinde bir özetini veriyor:

“İnsan sorumluluklarından veya haklarından bahsetmeden önce, temel dini ve felsefi soruya cevap vermek gerekir: ‘İnsan olmak ne demektir?’ Günümüz dünyasında herkes insan haklarından ve insan hayatının kutsal karakterinden söz eder ve hatta birçok seküler, çeşitli dini dünya görüşlerini kabul edenlere karşı gerçek insan hakları savunucuları olduklarını iddia eder. Ama garip bir şekilde aynı insanlık savunucuları, insanların daha düşük yaşam formlarından ve nihayetinde çeşitli molekül bileşiklerinden evrimleşen evrimleşmiş maymunlardan başka bir şey olmadığına inanırlar. Eğer insan, orijinal kozmik molekül çorbası üzerinde etkiyen ‘kör kuvvetlerin’ sonucundan başka bir şey değilse, o zaman insan hayatının kutsallığı entelektüel olarak anlamsız ve içi boş bir duygusal ifadeden başka bir şey değil midir?İnsan onuru, gerçekte temeli olmayan, uygun şekilde tasarlanmış bir kavramdan başka bir şey değil mi? Ve son derece organize cansız parçacıklardan başka bir şey değilsek, “insan hakları” iddialarının temeli nedir? Bu temel sorular coğrafi sınır tanımaz ve düşünen insanlar tarafından her yerde sorulur.”[5]

çevrilen yazının linki; https://www.hamzatzortzis.com/no-god-no-value/

Kaynaklar

[1] Dawkins, R. (2006) The God Delusion. London: Bantam Press, s. 14.

[2]  Kur’an-ı Kerim, Sure 17, Ayet 70.

[3]  Kur’an-ı Kerim, Sure 3, Ayet 191.

[4]  Kur’an-ı Kerim, Sure 32, Ayet 18.

[5] Nasr, S. H. (2004). The Heart of Islam: Enduring Values for Humanity. New York: HarperSanFrancisco, s. 275.

TANRI YOKSA DEĞER DE YOK – HAMZA TZORTZİS

Yazı dolaşımı

“TANRI YOKSA DEĞER DE YOK – HAMZA TZORTZİS” için 53 yorum

  2. Hi, I do believe this is an excellent web site.
    I stumbledupon it 😉 I’m going to return yet again since i have
    book-marked it. Money and freedom is the best way to change, may you be rich and
    continue to guide others.

    Cevapla

  5. Hi there! I could have sworn I’ve visited this blog before but after looking at
    a few of the posts I realized it’s new to me.
    Regardless, I’m certainly delighted I stumbled upon it and I’ll be
    bookmarking it and checking back often!

    Cevapla

  6. This is very fascinating, You are an excessively skilled blogger.
    I’ve joined your feed and stay up for in search of
    extra of your fantastic post. Also, I have shared your web site in my social networks

    Cevapla

  10. My brother recommended I might like this web site. He was totally right.
    This post truly made my day. You cann’t imagine just how much time I
    had spent for this information! Thanks!

    Cevapla

  15. Today, while I was at work, my cousin stole my apple ipad and tested to see if it can survive a forty
    foot drop, just so she can be a youtube sensation. My iPad is now destroyed and she has 83 views.
    I know this is entirely off topic but I had to share it with someone!
    scoliosis surgery https://0401mm.tumblr.com/ scoliosis surgery

    Cevapla

  17. Greetings from Colorado! I’m bored to tears at work so I decided
    to browse your blog on my iphone during lunch break.

    I love the knowledge you provide here and can’t wait to take a look when I get home.

    I’m surprised at how fast your blog loaded on my mobile
    .. I’m not even using WIFI, just 3G .. Anyhow, superb site!

    ps4 https://j.mp/3z5HwTp ps4

    Cevapla

  22. 27975 224621Whoah this weblog is magnificent i really like reading your articles. Maintain up the great paintings! You realize, a lot of persons are searching round for this information, you can aid them greatly. 86557

    Cevapla

  23. Simply desire to say your article is as amazing.
    The clearness in your post is just nice and i can assume you’re an expert on this
    subject. Fine with your permission let me to grab your feed to keep up to date with forthcoming post.
    Thanks a million and please keep up the enjoyable work.

    Cevapla

  27. Write more, thats all I have to say. Literally, it seems as though
    you relied on the video to make your point. You obviously know what
    youre talking about, why throw away your intelligence on just posting videos to your weblog when you could be giving us something enlightening to
    read?

    Cevapla

  29. I’m curious to find out what blog system you are working with?
    I’m having some small security problems with my latest site and I would like
    to find something more safe. Do you have any recommendations?

    Cevapla

  30. You’re so interesting! I do not suppose I’ve truly read through anything like that before.
    So wonderful to discover another person with a few genuine thoughts on this subject matter.
    Seriously.. many thanks for starting this up. This website is one thing that’s needed on the web, someone with a bit
    of originality!

    Cevapla

  31. My programmer is trying to persuade me to move to .net from PHP.
    I have always disliked the idea because of the expenses.
    But he’s tryiong none the less. I’ve been using Movable-type on a number of websites for about a year and
    am nervous about switching to another platform. I have heard fantastic things about
    blogengine.net. Is there a way I can transfer all my wordpress posts into it?
    Any kind of help would be really appreciated!

    Cevapla

  33. Hello just wanted to give you a quick heads
    up and let you know a few of the pictures aren’t loading correctly.

    I’m not sure why but I think its a linking issue. I’ve tried it in two different browsers and both show the same outcome.

    Cevapla

  36. Hello! I just want to offer you a big thumbs up for your excellent info
    you have got here on this post. I will be coming back to your website for more soon.

    Cevapla

  37. Attractive element of content. I just stumbled upon your
    weblog and in accession capital to assert that I get actually loved account your weblog posts.
    Any way I will be subscribing in your feeds and even I achievement you access consistently fast.

    Cevapla

  42. Pretty component to content. I just stumbled upon your site and in accession capital to claim that I get actually enjoyed account your weblog posts.

    Anyway I will be subscribing in your feeds or even I fulfillment you access consistently fast.

    Cevapla

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.